Jak wygląda rozprawa rozwodowa?
Prawdopodobnie, większości osób wizyta w sądzie nie kojarzy się z niczym przyjemnym. Wręcz przeciwnie, wizyta w sądzie przywołuje stres i obawy. A co dopiero wizyta w sądzie na własnej sprawie rozwodowej?! Choć rozwody stają się coraz częstsze, to jednak według badań wciąż jest to jedno z najbardziej stresujących zdarzeń w życiu człowieka. Nie tylko kończy się jakiś etap w naszym życiu, to jeszcze musimy o tym opowiadać obcym ludziom.
Z doświadczenia wiem, że rozwodzący się małżonkowie obawiają się nie tylko samego rozwodu oraz treści wyroku, ale także tego, jak przebiega sama rozprawa rozwodowa. Często to właśnie ta niewiedza ich paraliżuje.
W związku z tym, postaram się przybliżyć Wam, jak wygląda rozprawa rozwodowa.
1. Wywołanie sprawy
Wywołanie sprawy to inaczej wezwanie na sale rozpraw. Sprawę wywołuje protokolant wychodząc z sali rozpraw na korytarz. Wyczytuje nazwiska stron i prosi na salę. Na salę rozpraw wchodzą wszyscy, którzy zostali wezwani na tą sprawę do Sądu. Oznacza to, że na salę rozpraw, poza rozwodzącymi się małżonkami wchodzą także świadkowie. To samo dotyczy wezwanych biegłych.
Na sali rozpraw jest już sąd, czyli jeden sędzia (osoba, która siedzi pośrodku składu orzekającego) i dwóch ławników. Ławnicy siedzą obok sędziego. Z boku stołu sędziowskiego siedzi protokolant, który rejestruje przebieg rozprawy. Aktualnie, przebieg rozpraw jest nagrywany, dlatego też przed stołem sędziowskim zobaczycie duże monitory. Przy ławach zaś będą mikrofony. Zdarza się jednak, że czasami np. z powodów technicznych rozprawa nie będzie nagrywana.
2. Zajęcie miejsc na sali i sprawdzenie obecności
Oczywiście, po wejściu na salę rozpraw, przewodnicząca składu orzekającego poprosi o zajęcie miejsc. Powód, czyli osoba, która składała pozew zajmuje miejsce po lewej stronie sali (po lewej stronie od ławy sędziowskiej). Pozwany zajmuje miejsce po prawej stronie sali czyli naprzeciwko powoda. Obok stron siadają ich pełnomocnicy (o ile zostali ustanowieni). Świadkowie i biegli zajmują miejsce na ławach dla publiczności.
Następnie, po zajęciu miejsc sąd przystępuje do sprawdzenia obecności. Oznacza to, że sąd pyta obecnych, kto się stawił i wszelkie dane odnotowuje w protokole. Sąd odnotowuje także kto się nie stawił oraz sprawdza, czy osoba ta była prawidłowo zawiadomiona o terminie. Od pełnomocników odbiera dokument pełnomocnictwa i sprawdza prawidłowość umocowania.
Rozprawa rozwodowa przy drzwiach zamkniętych
Po sprawdzeniu i odnotowaniu obecności, sąd poprosi o opuszczenie sali świadków i biegłych. Sprawy rozwodowe odbywają się bowiem przy drzwiach zamkniętych. W rezultacie, oznacza to, że na sali rozpraw poza sądem obecni są tylko małżonkowie i ich pełnomocnicy. Inne osoby – tzn. świadkowie i biegli wzywani są na salę tylko na czas składania zeznań. Po przesłuchaniu opuszczają salę.
3. Sprawy formalne
Po sprawdzeniu obecności, sąd może podjąć decyzję np. o odroczeniu rozprawy z powodu czyjegoś niestawiennictwa lub zarządzić chwilową przerwę.
Jest to także czas na doręczenie stronom pism i opinii, jeśli takie wpłynęły do sądu w ostatnim czasie.
4. Stanowiska stron
Po sprawdzeniu obecności i załatwieniu ewentualnie innych spraw formalnych, sąd przystępuje do rozpoznania sprawy. Jak już wspomniałam, sprawa odbywa się „przy drzwiach zamkniętych”. Na początku, sąd pyta strony o ich aktualne stanowisko.
Najpierw stanowisko zajmuje powód, a następnie pozwany. Powód popiera powództwo, ewentualnie je modyfikuje. Pozwany zaś przedstawia swoje żądania. To jest także czas na zgłoszenie nowych wniosków dowodowych, czyli zgłoszenie nowych świadków, złożenie dokumentów, wnioskowanie o powołanie do sprawy biegłego, żądanie przeprowadzenia dowodu z OZSS.
Przede wszystkim, jeśli strona od czasu złożenia pozwu/odpowiedzi na pozew, od ostatniej rozprawy lub ostatniego swojego pisma procesowego zmieniła zdanie w zakresie swych żądań, to jest to moment by przedstawić swoje aktualne stanowisko. Sąd może także poprosić o ustosunkowanie się do nowych twierdzeń zgłoszonych przez drugą stronę, złożonych przez nią pism i wniosków.
5. Przesłuchanie informacyjne stron
Po odebraniu od stron ich aktualnych stanowisk, sąd zarządza przesłuchanie informacyjne stron. Najpierw przesłuchiwany jest powód, a następnie pozwany. O ile, sąd nie prosił o dowody osobiste podczas sprawdzania obecności, jest to czas, gdy może poprosić Cię o okazanie dowodu osobistego lub innego dowodu ze zdjęciem (paszport, prawo jazdy).
Co istotne, przesłuchanie informacyjne nie jest dowodem. Jest to wstępne rozpytanie stron, które ma na celu ustalenie i wyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy. (art. 212 §1 kpc).
W razie uzasadnionej potrzeby, przewodniczący składu orzekającego może udzielić stronom niezbędnych pouczeń, a stosownie do okoliczności może zwrócić uwagę na celowość ustanowienia pełnomocnika procesowego (art. 212 §2 kpc).
Zdarza się, że w sprawach nieskomplikowanych, sąd pomija przesłuchanie informacyjne i przystępuje od razu do przesłuchania stron.
6. Przesłuchanie świadków
W dalszej kolejności przesłuchiwani są świadkowie. Pojedynczo wchodzą oni na salę rozpraw, a po złożeniu zeznań niezwłocznie opuszczają salę. Najpierw pytania zadaje sąd. Następnie, pytania do świadków zgłaszają strony. Zasada jest taka, że jeśli świadek został zgłoszony przez powoda, to najpierw pytania do świadka zadaje powód. Jeśli jest to świadek pozwanego, to najpierw pytania zadaje pozwany.
Istnieje także zasada, że najpierw słuchani są świadkowie strony powodowej, a następnie strony pozwanej.
W sprawach, w których małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, najpierw słuchany jest świadek, który zezna na okoliczność sytuacji opiekuńczo wychowawczej dziecka oraz predyspozycji wychowawczych rodziców.
W sprawach o rozwód z orzekaniem o winie, zwykle każda strona ma kilku świadków. Ich przesłuchanie jest więc czasochłonne. Dlatego też takie sprawy zwykle nie kończą się na jednym terminie.
7. Dalsze czynności procesowe
Po przesłuchaniu wezwanych świadków, sąd może ponownie zapytać strony, czy mają jakieś wnioski dowodowe.
Następnie, w zależności od okoliczności sprawy, sąd może:
- postanowić o odroczeniu rozprawy i wyznaczeniu nowego terminu celem kontynuowania postępowania dowodowego,
- wydać określone nowe postanowienia dowodowego tj. dopuścić kolejnego świadka, dopuścić dowód z dokumentów, powołać biegłych, zlecić przeprowadzenie badań OZSS, i w konsekwencji odroczyć rozprawę,
- zarządzić przesłuchanie stron.
8. Przesłuchanie stron
Przesłuchanie stron jest ostatnią czynnością dowodową przeprowadzaną w sprawach o rozwód. To przesłuchanie ma moc dowodu. Przed przystąpieniem do przesłuchania sąd poucza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Aktualnie, za składanie fałszywych zeznań czyli zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy, grozi odpowiedzialność karna do 8 lat pozbawienia wolności.
Podczas przesłuchania sąd pyta o rozpad małżeństwa i jego przyczyny. W tym miejscu należy ustosunkować się do swych żądań, oraz do żądań i wniosków pozwanego.
Najpierw sąd przesłuchuje powoda, a później pozwanego. Z pewnością, sąd Cię zapyta, czy potwierdzasz treść zeznań złożonych w trakcie przesłuchania informacyjnego.
9. Odebranie ostatecznych stanowisk stron czyli mowa końcowa
Następnie, sąd prosi najpierw powoda, potem pozwanego o przedstawienie swoich ostatecznych żądań i wniosków. To już ostatnia czynność.
Jeśli ustanowiłeś pełnomocnika, z pewnością mowę końcową przedstawi Twój pełnomocnik.
10. Zamknięcie rozprawy i wyrok
Po rozpoznaniu sprawy, sąd zamyka rozprawę.
Niewątpliwie, o ile będzie to możliwe, sąd zarządzi krótką przerwę, a po niej ogłosi wyrok.
W sprawach skomplikowanych lub przy dużym opóźnieniu na wokandzie (czyli w rozpoznaniu kolejnych spraw), sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na kilka dni (maksymalnie 14 dni).
Ogłoszenie wyroku
Nie ma obowiązku stawiennictwa na ogłoszeniu wyroku (tzw. publikacji). Bez względu na stawiennictwo stron, sąd wyrok ogłosi. Po ogłoszeniu treści wyroku, sąd przedstawi ustne uzasadnienie, w którym odniesie się do sprawy.
Podczas ogłoszenia wyroku, wszyscy, z wyjątkiem sądu, stoją.
Przede wszystkim, podkreślić należy, że nie jest to już czas na zabierania głosu. Nie możesz też dyskutować z sądem, czy wyrażać swojego zdania.
Po ogłoszeniu wyroku i jego uzasadnieniu, sąd poprosi o opuszczenie sali.
Podsumowując, teraz może cieszyć się z rozstrzygnięcia lub rozważyć złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku na piśmie, a następnie złożenie apelacji. Jeśli żadna ze stron nie złoży wniosku o uzasadnienie lub apelacji, wyrok uprawomocni się za 21 dni.
Przeczytaj także: http://wygrajrozwod.pl/rozwod-na-pierwszej-rozprawie/
UWAGA!!!
Od 7 listopada 2019 r. wejdą w życie zmiany przepisów procedury cywilnej. Zostanie wprowadzony m.in. plan rozprawy. Zgłaszanie nowych świadków lub biegłych po sporządzeniu planu rozprawy będzie podlegało opłacie. O tym już wkrótce na moim blogu.
