Nachodzenie i nękanie małżonka podczas rozwodu
Nachodzenie i nękanie małżonka podczas rozwodu nie należy do rzadkości. Dla nękanego małżonka jest to dodatkowe źródło ogromnego stresu i niepokoju. Nie każdy potrafi sobie z tym poradzić. W takich sytuacjach należy sobie uświadomić, że nie musimy się na to godzić i akceptować takich zachowań jako elementu rozstania i rozwodu. Ponadto, istnieją środki prawne, dzięki którym można sobie z tym poradzić, lub przynajmniej mieć argument do obrony.
Nachodzenie, najczęściej wieczorami, wystawanie pod miejscem pracy czy zamieszkania, uporczywe telefony, obraźliwe smsy i wiadomości są niczym innym jak nękaniem. Niekiedy zachowania takie mogą przekroczyć akceptowalne dla nas granice i przybrać postać stalkingu.
Czym jest stalking?
Nachodzenie i nękanie małżonka aby mogło zostać zakwalifikowane jako stalking musi być uporczywe tzn. wielokrotne, długotrwałe. Musi także skutkować wzbudzeniem w pokrzywdzonym małżonku poczucia zagrożenia lub istotnego naruszenia jego prywatności.
Stalking niewątpliwie jest formą przemocy psychicznej. Jest także przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 190a kodeksu karnego: Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej. Jeśli następstwem działań stalkera, pokrzywdzony targnie się na swe życie, wówczas wobec stalkera może zostać orzeczona kara od roku do 10 lat pozbawienia wolności. Wspomniane tu wykorzystywanie wizerunku często ma miejsce w różnego rodzaju mediach społecznościowych.
Nękanie polega najczęściej na celowym, uporczywym i długotrwałym działaniu skierowanym przeciwko danej osobie, którego celem jest upokorzenie i dezorganizacja jej życia, wywołanie strachu, lęku. Nękanie to trwanie w swego rodzaju uporze, mimo próśb i upomnień pochodzących od pokrzywdzonego lub innych osób o zaprzestanie.
Stalking podczas rozwodu zgłoś organom ścigania
Organy ścigania (Policja, prokuratura) mają obowiązek przyjąć zawiadomienie. Forma zawiadomienia może być różna. Zawiadomienie może być złożone ustnie do protokołu lub pisemnie. Najlepiej, zawiadomienie takie – koniecznie z wnioskiem o ściganie – złożyć pisemnie. Jest to później istotny dowód w toczącej się sprawie rozwodowej. W zawiadomieniu należy podkreślić, że nękanie jest uporczywe, przybiera różną formę, ingeruje w prywatność pokrzywdzonego i wywołuje w nim strach. Pisemne zawiadomienie można złożyć osobiście u dyżurnego na komisariacie policji lub na biurze podawczym w prokuraturze, ale można także wysłać je pocztą (najlepiej listem poleconym, aby mieć potwierdzenie nadania).
Zgłaszając zawiadomienie, jak również później składając zeznania, należy wskazać, kiedy stalking się zaczął, jak długo trwał, gdzie to miało miejsce i w jakiej formie, kim jest sprawca, oraz jakie posiadamy na tę okoliczność dowody (np. maile, smsy, bilingi, zdjęcia, wydruki wiadomości z portali społecznościowych, świadkowie).
Jakie zachowania świadczą o stalkingu?
Stalking najczęściej wyraża się w następujących zachowaniach:
wysyłanie listów, smsów, innych wiadomości za pomocą komunikatorów,
telefonowanie (także głuche telefony),
nachodzenie w różnych miejscach, np. w miejscu zamieszkania, w pracy, u rodziny, u znajomych,
wypytywanie o pokrzywdzonego w jego otoczeniu,
włamywanie się do skrzynek na listy lub do mieszkania w celu pozostawienia wiadomości lub innych przedmiotów,
rozpowszechnianie nieprawdziwych i przykrych wiadomości.
Sądowy zakaz zbliżania się i kontaktu dla stalkera
Względem stalkera, zgodnie z przepisami kodeksu karnego (art. 41a kk), Sąd może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.
Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się na Policji lub do innego wyznaczonego organu (np. do kuratora) w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych osób – może być kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.
Złośliwe dokuczanie małżonkowi
Pamiętajmy, że nie tylko uporczywe i długotrwałe nękanie (stalking) jest karane. Karane są także inne zachowania, np. gdy małżonek w celu dokuczenia złośliwie wprowadza w błąd (np. co do miejsca pobytu dziecka) lub w inny sposób złośliwie niepokoi. W świetle art. 107 kodeksu wykroczeń zachowanie takie podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1500 złotych albo karze nagany. W tym przypadku chodzi o takie zachowania, które są ukierunkowane na dokuczenie.
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że złośliwe niepokojenie w rozumieniu art. 107 kw to wzbudzanie niepokoju, obawy, lęku, polegające na zakłóceniu spokoju lub innych zachowaniach wyprowadzających pokrzywdzonego z równowagi psychicznej (np. wysyłanie przykrych listów, głuche telefony, pukanie do drzwi i uciekanie, umieszczanie kartek w drzwiach z denerwującymi informacjami). Nie muszą to być zachowania długotrwałe i uporczywe jak przy stalkingu. W tym przypadku, istotne w zachowaniu sprawcy jest to, że kieruje się chęcią dokuczenia innej osobie, sprawienia jej przykrości, przysporzenia trosk i zmartwień. Głównym celem jest wyprowadzenie pokrzywdzonego z równowagi psychicznej, zdenerwowanie.
Groźby karalne
Często nachodzeniu, nękaniu czy niepokojeniu towarzyszą groźby, w tym groźby karalne (art. 190 kk). Jeśli kierowane w naszą stronę groźby wzbudzają w nas uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione, dla własnej ochrony i bezpieczeństwa również takie zachowania zgłaszajmy organom ścigania.
Nawet najbardziej zranionemu i nagle porzuconemu małżonkowi nie przysługuje prawo do nękania, osaczania i naruszania naszej prywatności, jeśli sobie tego nie życzymy.
