Zmiana nazwiska po rozwodzie
Wiele rozwodzących się małżonków lub będących już po rozwodzie zastanawia się, czy jest możliwy powrót do nazwiska, jakie nosili przed ślubem. Możliwość zmiany nazwiska jest dla nich tak samo ważna, jako samo orzeczenie rozwodu. W równym stopniu dotyczy to kobiet, jak i mężczyzn, którzy wstępując w związek małżeński zmienili nazwisko.
Czy możliwa jest zmiana nazwiska po rozwodzie?
Zmiana nazwiska po rozwodzie jest możliwa. Sytuacja jest prosta, gdy od uprawomocnienia orzeczenia rozwodowego nie upłynęły jeszcze trzy miesiące. Zgodnie z art. 59 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRiOp.), w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Zmiana nazwiska następuje na wniosek.
Jak powrócić do nazwiska sprzed małżeństwa?
Aby powrócić do nazwiska sprzed małżeństwa, należy w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia wyroku rozwodowego złożyć oświadczenie przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Jednak samo oświadczenie nie wystarczy. Najpierw, do Urzędu należy złożyć wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie, wyrok rozwodowy zaopatrzony w klauzulę prawomocności (odpowiednia pieczęć sądu, nadawana wyrokowi na wniosek strony), dowód uiszczenia opłaty skarbowej. W Urzędzie należy także okazać dowód osobisty. Dopiero złożenie kompletu dokumentów pozwoli na przyjęcie oświadczenia o zmianie nazwiska.
Co ważne, oświadczenie małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa musi być złożone osobiście przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Żaden inny organ nie jest uprawniony do przyjęcia takiego oświadczenia. Również sąd rozwodowy nie może zamieścić takiego orzeczenia w samym wyroku. (wyrok Sądu Najwyższego z 21.03.1996 r., III ARN 78/95, wyrok Sądu Najwyższego z 23.09.1974 r., III CRN 188/74). Wyjątek stanowi złożenie oświadczenia w polskim urzędzie konsularnym przez osoby przebywające za granicą.
Jak powinien wyglądać wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie?
Wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie nie jest skomplikowany. Powinien zawierać nasze podstawowe dane tj. imiona, nazwisko, PESEL, dane adresowe oraz krótkie uzasadnienie. W uzasadnieniu wystarczy wskazać, że wskutek małżeństwa przyjęliśmy nazwisko małżonka, a obecnie jesteśmy po rozwodzie i pragniemy powrócić do naszego poprzedniego nazwiska. Do wniosku załączamy dokumenty, które wskazywałam powyżej.
Gdzie złożyć wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie?
Wniosek można złożyć w dowolnym Urzędzie Stanu Cywilnego w Polsce. Jeśli jesteś za granicą, wniosek możesz także złożyć w polskim urzędzie konsularnym.
A co, jeśli upłynęły już 3 miesiące od uprawomocnienia wyroku?
Jeśli upłynęły już 3 miesiące od uprawomocnienia wyroku, zmiana nazwiska nadal jest możliwa. Jednak wówczas sprawa nie jest aż tak prosta. Następuje to w trybie administracyjnym. Zgodnie z prawem, każdy obywatel może zmienić nie tylko nazwisko, ale także imiona. Jednak muszą za tym przemawiać tzw. „ważne powody”. Prawo nie definiuje, czym są „ważne powody” i jest to pojęcie nieostre. Dlatego, każdy wnioskujący o zmianę imion lub nazwiska musi należycie umotywować owe ważne dla niego powody. Uzasadniając wniosek należy pamiętać, żeby wskazać poważne, obiektywnie ważne powody, a nie tylko nasze subiektywne odczucia i pragnienia. Zmiana nazwiska następuje w formie decyzji. W przypadku decyzji odmownej przysługuje nam prawo wniesienia odwołania do wojewody.
Jakie nazwisko można przyjąć po rozwodzie?
Bardzo istotna jest kwestie, jakie nazwisko można nosić po rozwodzie. Jeśli o zmianę nazwiska występujemy w trybie art. 59 KRiOp. tzn. w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia wyroku rozwodowego, wówczas możemy zmienić nazwisko wyłącznie na nazwisko noszone przed ślubem. Zatem, nie zawsze będzie to nazwisko panieńskie/kawalerskie. Jeśli np. kobieta nosiła nazwisko swojego pierwszego męża, a w skutek wstąpienia w nowy związek małżeński przyjęła nazwisko drugiego męża, to w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia wyroku może wrócić wyłącznie do nazwiska swojego pierwszego męża. Nie jest możliwe przyjęcie nazwiska panieńskiego. Powrót do nazwiska panieńskiego będzie natomiast możliwy w trybie administracyjnym, gdy będą za tym przemawiać tzw. „ważne powody”.
Czy można zmusić byłego małżonka do zmiany nazwiska po rozwodzie?
Pamiętajmy, że nie można zmusić byłego małżonka do zmiany nazwiska po rozwodzie. Prawo nie przewiduje możliwości odebrania byłemu małżonkowi prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo. Nie można się tego domagać ani przed sądem ani przed Urzędem. Nie można być także wnioskodawcą postępowania o zmianę nazwiska byłego małżonka. Nie jest się także stroną takiego postępowania. O tym, czy rozwiedziony małżonek będzie nosił nazwisko swojego byłego partnera po rozwodzie, czy też powróci do swojego poprzedniego nazwiska, decyduje wyłącznie on sam.
Koszty zmiany nazwiska
Koszty zmiany nazwiska są niewielkie. Opłata skarbowa, której dowód uiszczenia należy załączyć do wniosku o zmianę nazwiska wynosi aktualnie 11 zł. W przypadku zmiany nazwiska w trybie administracyjnym opłata ta wynosi 37 zł. Jeśli załatwiasz sprawę w polskim urzędzie konsularnym opłata konsularna wynosi 30 euro.
WAŻNE!!!
Zmiana nazwiska możliwa jest dopiero po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego. Oznacza to, że nie można wystąpić z wnioskiem o zmianę nazwiska w trakcie postępowania rozwodowego. Jak wyjaśniłam to powyżej, nie można także domagać się orzeczenia zmiany nazwiska przed sądem rozwodowym.
