Podział majątku wspólnego w procesie rozwodowym
Majątek wspólny małżonków
Majątek wspólny małżonków to wszystko to, co małżonkowie nabyli razem w trakcie trwania wspólnoty majątkowej. Wspólność ta jest wspólnością łączną czyli wszystkie składniki majątku przysługują obojgu małżonkom niepodzielnie. W czasie trwania wspólności żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Podział majątku po ustaniu wspólnoty majątkowej
Podział majątku wspólnego możliwy jest dopiero z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami. Wspólność majątkowa powstała z chwilą zawarcia małżeństwa trwa przez cały czas jego trwania (wspólność ustawowa), a przestaje istnieć z chwilą ustania małżeństwa, bez względu na jego przyczynę. Natomiast wspólność majątkowa umowna powstaje na skutek zawarcia umowy majątkowej jeszcze przed ślubem lub też po wstąpieniu przez strony w związek małżeński. Umowa taka potocznie zwana jest intercyzą.
Zasadą jest, że podział majątku dokonywany jest już po rozwiązaniu małżeństwa. Choć możliwy jest także inny scenariusz. W sensie formalnym, sądowy podział majątku przeprowadzany jest przed sądem rejonowym w trybie postępowania nieprocesowego, zaś sprawy rozwodowe przeprowadza się przed sądem okręgowym w trybie procesu.
Podział majątku przy rozwodzie
Czy zatem możliwe jest przeprowadzenie podziału majątku wspólnego w procesie rozwodowym? Na tak zadane pytanie, należy odpowiedzieć twierdząco i zachęcać strony do zgłaszania tego roszczenia. Przyspieszy to uregulowanie wszystkich kwestii formalnych i prawnych związanych z rozstaniem stron oraz ułatwi rozpocząć nowy etap życia. Jednocześnie, podział majątku przy rozwodzie, pozwoli każdej ze stron na zaoszczędzenie kosztów procesu. W wyroku rozwodowym możliwe jest także dokonanie podziału jedynie części majątku wspólnego, zwłaszcza jeśli dotyczy to wspólnego mieszkania. Należy jednak zastrzec, że skuteczność podziału majątku w wyroku rozwodowym jest uzależniona od uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.
Dokonanie podziału majątku w procesie rozwodowym nie zawsze jednak będzie możliwe. Proces rozwodowy służy przede wszystkim dokonaniu ustaleń sądu w zakresie rozpadu związku i jego przyczyn, ewentualnej winy oraz kwestii rodzinnych tj. alimentów, władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi po rozwodzie. Podział majątku nie stanowi zatem istoty procesu rozwodowego. Dlatego też, jego przeprowadzenie będzie możliwe jedynie wówczas, gdy nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W praktyce oznacza to, że małżonkowie muszą być zgodni co do tego, jakie składniki wchodzą w skład majątku ulegającego podziałowi, jaką mają one wartość oraz w jaki sposób zostaną podzielone. Brak zgody małżonków w tym zakresie, a w szczególności konieczność przeprowadzania postępowania dowodowego (powoływanie biegłych, świadków, gromadzenie dokumentów itp.) spowoduje, że sąd zaniecha orzekania w tym zakresie. Oznaczać to będzie konieczność wszczęcia nowego postępowania, w trybie nieprocesowym przed sądem rejonowym. Wniosek o podział majątku będzie mógł być złożony dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego.
Podział majątku – co i jak możemy dzielić?
Niezależnie od wszystkiego pamiętajmy, że podział majątku obejmuje jedynie aktywa, tzn. przedmioty majątkowe i prawa, które były składnikami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności majątkowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału. Oznacza to, że w ramach podziału majątku nie następuje podział długów ani żadnych zobowiązań obciążających majątek wspólny (jak np. wspólny kredyt). Gdyby wyjątkowo, w czasie od chwili wydania wyroku rozwodowego do chwili jego uprawomocnienia się powstały nowe składniki majątkowe, każdy z małżonków mógłby żądać przeprowadzenia podziału uzupełniającego.
Zgodny podział majątku można przeprowadzić także przed notariuszem (podział umowny). Wówczas podział majątku następuję nie orzeczeniem sądu, lecz w formie aktu notarialnego. Jeżeli w skład majątku wspólnego podlegającego podziałowi nie wchodzi nieruchomość, to umowa stron, na mocy której dochodzi do podziału może być zawarta także w innej, dowolnej formie.
Podział majątku może nastąpić w ten sposób, że rzecz wspólna ulegnie podziałowi (np. podział ruchomości), rzecz zostanie przyznana jednemu z małżonków (np. samochód, nieruchomości) lub też rzecz wspólna zostanie sprzedana a podziałowi ulegną uzyskane w ten sposób środki finansowe (np. gdy żaden z małżonków nie chce określonej rzeczy). Przyznanie określonego składnika jednemu z małżonków może oznaczać konieczność dokonania spłaty na rzecz drugiego.
Przeczytaj także: http://wygrajrozwod.pl/wspolnota-majatkowa/
Najlepszy podział majątku
Niezależnie od sposobu i formy podziału, należy pamiętać, że zgodna wola stron co do tego, jak ma wyglądać podział zwykle okazuje się bardziej satysfakcjonująca od orzeczenia sądu. Dlatego, jeśli tylko jest nić porozumienia pomiędzy stronami należy dążyć do dokonania podziału w sposób od nas zależny.
