Majątek wspólny małżonków – wspólnota majątkowa i podział majątku wspólnego
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego między małżonkami powstaje wspólnota majątkowa. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy małżonkowie jeszcze przed ślubem zawarli umowę majątkową o rozdzielności tzw. intercyzę. Wspólnota majątkowa oznacza, że wszystko to, co małżonkowie nabędą w trakcie jej trwania stanowi ich majątek wspólny. Należy wiedzieć, że pomimo powstanie wspólnoty majątkowej, każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty (odrębny) czyli wszystko to, co nabył przed powstaniem wspólnoty majątkowej i po jej ustaniu.
Zgodnie z art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Ponadto, każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje sie pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.
Majątek wspólny małżonków – składniki
Do majątku wspólnego wchodzą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków (np. czynsz z najmu lokalu należącego do małżonka),
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie ZUS,
- przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków.
Majątek osobisty małżonka
Co do zasady, do majątku wspólnego nie wchodzą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokojenia osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznana krzywdę (nie dotyczy to renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia sie jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość),
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.
Wspólnota majątkowa – co to oznacza?
Wspólnota majątkowa charakteryzuje się tym, że wszystkie składniki majątkowe, które małżonkowie nabędą w czasie jej trwania stanowią ich majątek wspólny. Co do zasady, małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Małżonkowie w trakcie trwania wspólnoty majątkowej nie mogą rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Ponadto, w trakcie trwania wspólnoty majątkowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Podział majątku wspólnego możliwy jest dopiero z chwilą ustania wspólnoty majątkowej.
Wspólnota majątkowa – kiedy ustaje?
Wspólnota majątkowa małżeńska ustaje z chwilą:
- ustanowienie rozdzielności majątkowej,
- orzeczenia rozwodu,
- orzeczenia separacji,
- unieważnienia małżeństwa,
- ogłoszenia upadłości małżonka,
- ubezwłasnowolnienia małżonka,
- śmierci małżonka.
Podział majątku wspólnego
W jaki sposób dokonać podziału majątku wspólnego?
- poprzez zgłoszenie wniosku o podział majątku wspólnego w trakcie postępowania rozwodowego – sądowy podział majątku podczas rozwodu,
- poprzez złożenie do sądu rejonowego wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólnoty majątkowej – sądowy podział majątku,
- poprzez zawarcie umowy o podział majątku wspólnego (w zwykłej formie pisemnej lub w formie aktu notarialnego, wówczas, gdy w skład majątku wspólnego podlegającego podziałowi wchodzi nieruchomość) – umowny podział majątku.
Jakiego podziału można się domagać?
- podziału majątku na dwie równe części, w myśl ogólnej zasady, że udziały małżonków są równe,
- podziału majątku z ustaleniem nierównych udziałów,
- podziału majątku z rozliczeniem nakładów i wydatków z majątku osobistego na majątek wspólny oraz z majątku wspólnego na majątek osobisty.
O czym należy pamiętać przy podziale majątku wspólnego?
- podział majątku oznacza podział aktywów; nie są dzielone długi i inne zobowiązania obciążające majątek wspólny (np. kredyty, zaległe podatki),
- podział majątku w postępowaniu rozwodowym jest możliwy tylko wówczas, gdy nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu,
- roszczenie o podział majątku wspólnego nie ulega przedawnieniu, a więc można z nim wystąpić także wiele lat po ustaniu wspólnoty majątkowej, jak również wiele lat po rozwodzie,
- wina w rozpadzie małżeństwa nie ma wpływu na podział majątku; zasada równych udziałów w majątku wspólnym obowiązuje bez względu na to, który z małżonków ponosił winę za rozkład pożycia.
Czytaj także: http://wygrajrozwod.pl/podzial-majatku-wspolnego-procesie-rozwodowym/
