Podział majątku a długi małżonków

Co obejmuje podział majątku?

Podział majątku obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólnoty majątkowej, przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Natomiast przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Podział majątku wspólnego obejmuje składniki majątku z chwili ustania wspólności ustawowej i istniejące w chwili dokonywania podziału (orzekania). W skład majątku podlegającego podziałowi wchodzą również przedmioty, których zbycie sąd uzna za pozorne. W ramach rozliczeń, Sąd bierze także pod uwagę przedmioty, które zostały bezprawnie zbyte, zniszczone, czy zużyte przez jednego z małżonków, zaliczając ich wartość z daty orzekania na poczet przysługującej mu spłaty lub dopłaty.

Czy przy podziale majątku małżonkowie mogą podzielić swoje długi?

Podział majątku a długi małżonków. Przy podziale majątku małżonkowie nie mogą podzielić swoich długów. Przyjmuje się, że podział majątku wspólnego obejmuje jedynie aktywa, natomiast pasywa pozostają poza jego zakresem. Są jednak od tego pewne odstępstwa. Chodzi więc o obciążenia rzeczowe na majątku. Na przykład, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość obciążona hipoteką dla zabezpieczenia kredytu. W takiej sytuacji, obciążona nieruchomość wejdzie do podziału, jednak sam kredyt nie będzie dzielony. Przy podziale majątku nieruchomość może zostać przyznana jednemu z małżonków, lecz kredyt wciąż będzie wspólny.

W rezultacie, w postępowaniu o podział majątku wspólnego, sąd rozstrzyga tylko o takich długach związanych z majątkiem wspólnym i ciążących w czasie trwania wspólności na obojgu małżonkach, które zostały spłacone przez jednego z małżonków z jego własnych środków po ustaniu wspólności majątkowej a przed dokonaniem podziału majątku wspólnego.

A co z innymi długami przy podziale majątku?

Przede wszystkim, przy podziale majątku nie dzieli się długów. W związku z tym, można jedynie rozliczyć zobowiązania już spłacone.

Natomiast, za niespłacone długi (zobowiązania) zaciągnięte przez małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej, będą oni odpowiadać solidarnie. Solidarna odpowiedzialność będzie istniała także po rozwodzie. Odpowiedzialność solidarna oznacza, że wierzyciel będzie mógł żądać spełnienia całego zobowiązania od jednego z byłych małżonków lub od każdego z nich w odpowiedniej części (niekoniecznie równej). W rezultacie, wierzyciel będzie kierował swoje żądanie do tego z byłych małżonków, od którego łatwiej mu będzie wyegzekwować świadczenie.

Przykład

Przykładowo, gdy małżonkowie na kredyt zakupili do majątku wspólnego nieruchomość, to w rezultacie za spłatę kredytu odpowiadają solidarnie. Mimo rozwodu i niezależnie od tego, które z małżonków po rozwodzie korzysta z nieruchomości, za spłatę kredytu byli małżonkowie odpowiadają wspólnie. Dla banku nie ma znaczenia, który z małżonków otrzymał nieruchomość przy podziale majątku.

Kiedy małżonkowie są współodpowiedzialni za dług?

Przede wszystkim, małżonkowie wspólnie odpowiadają tylko za te długi, które powstały przed dniem ustanowienia rozdzielności majątkowej. Chodzi o długi (zobowiązania) zaciągnięte w trakcie trwania wspólnoty majątkowej. Pod względem czasowym, odpowiedzialność obejmie także okres trwania postępowania o rozwód, aż do jego prawomocnego zakończenia. Chyba że rozdzielność majątkową została ustanowiona wcześniej.

Zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania

Przede wszystkim, w odpowiedzialności małżeńskiej za długi istotne znaczenia ma fakt, czy małżonek zaciągający zobowiązanie miał zgodę współmałżonka.

Zgodnie z art. 41.KRiOp., jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.

Natomiast, jeżeli zaś małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórców, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Co w sytuacji, gdy tylko jeden z małżonków spłacił dług?

Małżonek, który spłacił cały dług może żądać zwrotu odpowiedniej części od drugiego małżonka. Jednak, w rezultacie wszystko będzie zależało od tego, skąd pochodziły środki na spłatę zobowiązania.

Rozliczenie nakładów i wydatków

W świetle art. 45 § 1 KRiOp. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

W rezultacie, wskazany przepis prawa stwarza dla małżonka, który poczynił nakłady lub wydatki z majątku osobistego na majątek wspólny, możliwość domagania się jego rozliczenia w postępowaniu o podział majątku wspólnego. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

PAMIĘTAJMY!!!

Kompleksowe rozliczenie małżonków

W sprawie o podział majątku rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych według stanu na dzień ustania wspólności. Przedmiotem podziału  jest stan czynny majątku (aktywa) w czasie orzekania o podziale. W sprawie o podział majątku rozliczane są także nakłady i wydatki poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty i z majątku osobistego na majątek wspólny w czasie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej. W sprawie o podział majątku następuje także rozliczenie nakładów i wydatków dokonanych przez każde z małżonków (lub byłych małżonków) w okresie od ustania wspólności do chwili podziału majątku wspólnego.

WAŻNE

Po prawomocnym zakończeniu sprawy o podział majątku, dalsze rozliczenia byłych małżonków są już niemożliwe.

Post Author: MS