Czym jest separacja?
Separacja to zupełny rozkład pożycia
Separacja potocznie rozumiana jest jako rozstanie. Natomiast w świetle prawa rodzinnego, separacja to stan, w którym nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, lecz nie jest on jeszcze trwały. Tzn. istnieją widoki na uratowanie związku i pojednanie. Separacja to etap przejściowy, który może, ale nie musi, skończyć się rozwodem.
Separacja to także rozwiązanie dla osób, które nie są przekonane o potrzebie definitywnego zakończenia małżeństwa. Chodzi zatem o sytuacje, gdy z jakichś powodów pomiędzy małżonkami nie ma więzi, małżonkowie kłócą się, faktycznie żyją w rozłączeniu lub po prostu, gdy pomiędzy małżonkami nie układa się. Na separację często decydują się także osoby, które z przekonań religijnych, nie akceptują rozwodu.
Orzeczenie separacji
Separacje orzeka sąd
O rozstrzygnięcie przez sąd separacji może wystąpić każdy z małżonków. Możliwe jest także wspólne wystąpienie przez małżonków z wnioskiem o separację. W tym przypadku, orzeczenie przez sąd separacji jest właściwie tylko formalnością. Zgodnie z art. 61¹ §3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania obojga małżonków. Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W takim wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
W przypadku małżonków posiadających wspólne małoletnie dzieci, sąd orzekając separację, rozstrzyga także o innych sprawach dotyczących rodziny. Sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron, o kontaktach rodziców z dziećmi oraz o obowiązku alimentacyjnym nad dziećmi.
Skutki separacji:
Rozdzielenie małżonków ale małżeństwo trwa
Separacja nie rozwiązuje małżeństwa. Separacja prowadzi do formalnego rozdzielenie dróg życiowych małżonków, jednakże małżonkowie cały czas pozostają małżeństwem. Nie jest zatem możliwe wstąpienie w nowy związek małżeński z inną osobą. Nie można także powrócić do nazwiska noszonego przed ślubem. Dopuszczalna jest jednak zmiana nazwiska w trybie administracyjnym, tak, jak w każdym innym przypadku.
Małżonkowie w separacji nie mają obowiązku wspólnego pożycia. Jednakże, jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy. Prawo nie określa, czym są owe „względy słuszności”. Są to więc kwestie indywidualne i dowodowe.
Separacja powoduje także ustanie wspólnoty majątkowej. Od uprawomocnienia się orzeczenia o separacji pomiędzy małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa.
Małżonkowie pozostający w separacji orzeczonej przez sąd nie dziedziczą po sobie z ustawy. Oznacza to także brak prawo do zachowku. Możliwe jest jednak dziedziczenie na mocy testamentu.
Separacja: jak się z niej wycofać?
Jeśli w trakcie trwania separacji, małżonkowie dojdą do pojednania, możliwe jest cofnięcie separacji. Odbywa się to drogą sądową, na wniosek małżonków.
Sąd orzeka o zniesieniu separacji wyłącznie na zgodne żądanie małżonków. Przepisy prawa nie regulują kwestii, czy zgodne żądanie małżonków ma być wyrażone w jednym piśmie, czy w dwóch odrębnych. Dopuszcza się oba rozwiązania. Jednak w praktyce zdecydowanie częściej małżonkowie składają jeden wspólny wniosek zawierający ich zgodne oświadczenia i podpisy. Możliwe jest także złożenie wniosku przez jednego z małżonków i przyłączenie się do niego drugiego małżonka.
Jeżeli separacja nie pomoże w odbudowaniu dawnych więzi, możliwe jest także wystąpienie z pozwem o rozwód.
Separacja: czy warto jej spróbować?
Jeśli nie jesteś przekonany o rozwodzie lub przypuszczasz, że problemy małżeńskie mogą mieć charakter przejściowy, a wasze podejście do małżeństwa rokuje w przyszłości na pojednanie i powrót do wspólnego pożycia – wybierz separację. Separacja nie jest rozwiązaniem definitywnym.
Co istotne – łatwiej i szybciej uzyskać rozwód, jeśli uprzednio małżonkowie pozostawali już w separacji.
